Ik ben… uh… arbeidsongeschikt?

Wat doe jij voor werk?

Samen met mijn partner bezichtigde ik een huis met de makelaar. Wij zijn al een tijdje op zoek naar een toekomstbestendige woning. Lopend door het huis vroeg de makelaar: “Wat doen jullie voor werk?”. Ik hield mijn lippen stijf op elkaar en liet Kees, mijn partner, kletsen. Hij praat graag over zijn werk dus ik hoopte dat het wel los zou lopen. Tot de makelaar zich tot mij richtte. 

Makelaar: “En jij?”. Ik: “Uh…”.

Dit vind ik zo’n ingewikkelde vraag. “Zal ik eerlijk antwoord geven?” Dacht ik in een flits. Ik wil geen medelijden of een zwaar gesprek. Ik wil ook niet teveel over mijn medische situatie vertellen en tegelijkertijd geen onbegrip. Deze vraag voelt ongemakkelijk. Allerlei gedachten passeerde de revue.

Om de hete brij heen

Tot voor kort draaide ik in dat soort situaties liever om de hete brij heen. Vluchtig antwoord geven. “Uhm.. ik ben HRM adviseur.” En dan zo snel mogelijk het gesprek draaien door vooral de ander vragen te stellen. Want los van interesse, voelt dat gewoon gemakkelijker.

Maar deze strategie voelt al een hele tijd niet goed. Alsof ik me moet schamen, omdat ik arbeidsongeschikt ben. Dat hoef ik natuurlijk niet en toch voel ik een hoge drempel om erover te praten. Vertellen dat ik met gezondheidspensioen ben, vind ik lastig. Het roept een soort schaamte gevoel op. Het is namelijk niet de norm, op mijn leeftijd niet kunnen werken. Het is veel leuker om bij de club ‘werkenden’ te horen en daarover te vertellen. Afgekeurd zijn, drukt onbedoeld toch wat sfeer in een gesprek.  

Alles in mijn lijf vertelde me dat ik niet meer om de hete brij heen wilde draaien. Ik wil eerlijk kunnen vertellen over mijn situatie en bedacht me dat het aan de ontvanger zelf is hoe diegene erop reageert. Daar hoef ik me geen zorgen om te maken. Dus ondanks het nodige ongemak gaf ik de makelaar eerlijk antwoord.

Met de billen bloot

“Ik ben werkzaam geweest als HRM adviseur, maar werk nu niet meer. Ik heb namelijk MS en ben arbeidsongeschikt geraakt door de gevolgen van mijn ziekte. Precies ook de reden waarom we op zoek zijn naar een toekomstbestendige woning.”

Zo, daar ging ik…. Met de billen bloot. Ik moest daarna wel even slikken. De makelaar reageerde gelukkig op een fijne manier. Met aandacht, maar nog steeds luchtig. Hij zei: “Het lijkt me erg pittig om op jouw leeftijd met gezondheidsproblemen en de gevolgen daarvan te maken te krijgen. Ik heb een werknemer met MS dus ik weet er een klein beetje van.”

Ik vond het een prettige reactie en volgens mij viel de ‘zwaarte’ in het gesprek reuze mee. Ik voelde me na dat gesprek in ieder geval een stuk prettiger. 

Throwback

Eerder had ik een ervaring die anders verliep. En dat had toch vooral ook met mijn eigen worsteling te maken. Met de diagnose net op zak kwam ik bij de fysio een oude bekende tegen. Ik zat met betraande ogen in de wachtkamer. Na dat gesprek voelde ik me ongemakkelijk. Schuldig is het goede woord denk ik. Want vertellen dat ik MS heb, op een moment dat het slecht met me ging en mijn tranen hoog zaten, veranderde een luchtig gesprek al snel in een zwaardere diepgaande conversatie met meer details dan me achteraf lief was. Heb ik die ander niet teveel overvallen? Niemand ziet zo’n gesprek aankomen… en is mijn gesprekspartner echt geïnteresseerd of worden er vragen uit fatsoen gesteld? Dat maakt een groot verschil in hoe openhartig ik wil zijn. Ik vond het lastig inschatten. Maar mijn eigen sores zat me op dat moment te hoog en het kwam eruit…  

Het maalde daarna door mijn hoofd. Ik had het, achteraf gezien, liever bij een chit-chat praatje gehouden. Ik was boos op mezelf, omdat ik zo openhartig was geweest. De ander zal zich rot geschrokken zijn. En hoewel ze lief en meelevend reageerde, vond ik haar reactie op dat moment confronterend. Want daardoor besefte ik me hoe groot het onderwerp eigenlijk is. En omdat we nooit heel close waren, wist ik me geen raad met haar belangstelling. Het was voor mij nog te beladen, omdat ik nog zo middenin mijn verdriet zat. Ik kon het nog niet ontvangen.  

Inmiddels weet ik uit ervaring dat de reactie van de ander soms fijn is en soms helemaal niet. Dat hangt ook sterk samen met hoe ik op dat moment zelf in mijn vel zit en de ene persoon is natuurlijk ook meelevender dan de andere. “Hoe zou ik eigenlijk zelf reageren?” Ik denk dat er geen standaard fijne reactie is, maar dat het voor iedereen anders is. De één vindt meelevende woorden fijn en een ander houdt het liever luchtig en afstandelijker. Het is allebei goed. En het is denk ik ook iedere keer weer zoeken, voor alle betrokkenen. Een gesprek loopt zoals het loopt. En misschien ben ik ‘die eerste keer’ te openhartig geweest. Nou ja, dat is dan maar zo. Het is ook een kwestie van oefenen en ontdekken wat je wel en niet prettig vind.

fouten maken mag

Bij mij duurde het even voordat ik weer durfde te oefenen. Ik was ook wel wat streng voor mezelf, achteraf gezien. Tot de dag dat ik besloot dat ik mag oefenen en ook fouten mag maken. Het is zoeken naar een manier die ik prettig vind en dat gaat met vallen en opstaan. En het mag ook veranderen. Het zit niet in beton gegoten. Het hangt samen met hoe ik me voel en ook met hoe de ander zich voelt. Meestal houd ik het luchtig en soms kom ik toch in een dieper gesprek terecht met mensen. Het is allebei goed. 

En loopt een gesprek een keer anders dan ik graag had gewild? Pech… Is er nu een ramp gebeurd? Vast niet… Volgende keer beter. 😉

Don’t beat yourself up. Or the other…

Arbeidsongeschikt en net zo waardevol

Er is geen goed of fout. Het is aan mij om te bepalen wat ik tegen wie wil vertellen. Het is ook aan mij, hoe ik omga met een eventueel ongemak wat de reactie van de ander mij geeft. Hetzelfde geldt voor jou. Daarvoor is het fijn als je al wat steviger in je ‘diagnose’ schoenen staat. Oefening baart kunst.

Arbeidsongeschikt zijn, is niets om je voor te schamen. Het is al vervelend genoeg en ik gun mezelf en ieder ander die hiermee te maken heeft, dat het taboe dat hierom heen hangt, weg ebt. Niemand kiest hiervoor. Het overkomt je en je hebt ermee te dealen, naast de zoektocht naar een zinvol bestaan binnen een nieuwe realiteit.

We mogen een stuk liever voor onszelf zijn. En met opgeheven hoofd eerlijk antwoord geven, als je daar behoefte aan heb. We zijn nog steeds waardevolle mensen.

Niet vergeten hoor… x

Wil je een reactie achterlaten op het verhaal van Stephanie? Scroll naar beneden en plaats je bericht.